داشتن خودرو و رانندگی با ماشین یکی از جذابیت ها برای تمام انسان هاست. جدای از زیبایی های خودروهای مختلف که باعث می شود که یک خودرو جایگاه خود را از وسیل نقلیه بودن به یکی از اهداف درآمدی تبدیل می کند یا اینکه در ایران تبدیل به کالای سرمایه ای هم می شود، باید به این نوع وسیله که بسیار هم در زندگی ما انسان ها کاربردی است نگاه حرفه ای تری داشته باشیم.
یکی از مشکلاتی که برای دارندگان یا رانندگان خودروها پیش می آید تصادف در حین رانندگی با خودروهای دیگر، عابرین پیاده، کنار جاده ها و ... هست. این مسئله به هر دلیل که باشد، هم باعث استرس و ترس بوده و هم باعث نگرانی بابت از دست رفتن سرمایه هست. بنابراین بهتر است که به راهکارهایی برای کاهش احتمال تصادفات رانندگی بپردازیم.
آموزش مناسب
شاید به این فکر کرده اید که منظور از آموزش صرفاً آموزش رانندگی به افرادی هست که قرار است گواهینامه رانندگی بگیرند. اما نه. راه درست این نیست. بهتر است از جایگاه بالاتر به این موضوع بنگریم. بهتر است آموزش را به مواردی دسته بندی کنیم که نگاهی جامع تر به مسئله تصادفات رانندگی داشته باشد. به این معنی که اگر به فرزندانمان بیاموزیم که اصول رفت و آمد در اجتماع را بیاموزند. اینکه چطور باید از خیابان و چهارراه عبور کنند. علائم راهنمایی و رانندگی در مورد عابرین پیاده چه علائمی هستند. اینکه فرهنگ احترام به همنوع آموزش داده شود تا کمتر افرادی پیدا شوند که خیابان را تبدیل به پیست مسابقه اتومبیلرانی کنند. اینکه فرهنگ رانندگی با تمرکز آموزش داده شود تا به طور مثال هنگام رانندگی کسی با تلفن صحبت نکند، غذا نخورد یا با سرنشینان خودرو بحث و جدل نکند. اینکه افراد بدانند که رانندگی با حالت خواب آلودگی چه عواقب جبران ناپذیری می تواند به همراه داشته باشد. آموزش فقط کلامی نیست. آموزش به بازخورد های ما هم مربوط می شود تا در ذهن افراد دیگر ارزش ایجاد کند. به طور مثال اگر ما شخصی را که قوانین و اصول زندگی در اجتماع را به خوبی رعایت می کنند تحسین کنیم، دیگران هم برای اینکه تحسین ما را برانگیخته کنند سعی می کنند که این اصول را در زندگی خود به کار ببندند.
جرائم بازدارنده
در صورتی که شخصی تخلف رانندگی داشته باشد، قطعاً توسط پلیس راهنمایی و رانندگی مورد جریمه واقع می شود. البته طی سالهای اخیر با رشد روزافزون دوربین های کنترل ترافیک که باعث ثبت جرائم به صورت الکترونیکی می شود، این موضوع بسیار مورد توجه قرار گرفته و باعث شده است که گستردگی کنترل هم ایجاد شود. البته گاهی هم به جای اینکه جرائم با نگاه بازدارندگی وضع شوند، فقط به منبع درآمد عمومی تبدیل می شوند. چه بسیار دیده شده که بیشتر از اینکه مأمورین محترم راهنمایی و رانندگی به دنبال ارشاد و راهنمایی رانندگان ناآگاه باشند، به دنبال چرب تر کردن جریمه برای پر کردن برگه های خود بوده اند. حتی برخی به خود زحمت نمی دهند که دلیل جریمه شدن را توضیح دهند تا راننده به جای غر زدن، به اشکال خود پی برده و سعی در احتیاط بیشتر داشته باشد. همینطور برخورد قهری و با اخلاق نامناسب، نگاهی که در ذهن بسیاری از رانندگان از پلیس ایجاد می کند، این است که باید راهی برای دور زدن قانون پیدا کنند. چون فکر می کنند که پلیس ها فقط به دنبال جریمه کردن هستند و اگر راننده ای بتواند از جریمه شدن توسط پلیس فرار کند زرنگی کرده و امتیاز بالاتری خواهد داشت.
محیط مناسب برای رانندگی
در اینجا منظور از محیط مناسب، مکانی هست که شما برای گذر و عبور و مرور انتخاب می کنید. اگر راهها و جاده های استاندارد وجود داشته باشد و شهرداری ها و راهداری ها علائم مناسب را برای رانندگان و افرادی که از جاده ها عبور می کنند نصب کنند، می توانند در ایجاد یک رانندگی ایمن کمک شایانی کرده و تصادفات رانندگی را کاهش دهند. به طور مثال مسئولیت پذیری راهداری و شهرداری در زمانی که برف می بارد یا یخبندان رخ می دهد و سرعت عمل در باز کردن راه و شن و نمک پاشی برای اینکه از لیز خوردن جلوگیری شود، محیط و جاده مناسب هم فراهم می شود. . البته برعکس این موضوع هم صادق است. به این معنی که گاهی ایجاد علائم نامناسب یا عدم رسیدگی به چاله های خیابان و دست اندازهای غیراستاندارد به تصادفات بیشتر هم منجر می شوند. همینطور دیر عمل کردن در رفع مشکل در مناطق پرخطر باعث می شود که گاهی جان چندین انسان به هدر رفته تا مدیران محترم به فکر بیافتند و برای این موضوع چاره ای بیاندشیند.
وسیله نقلیه و ابزار مناسب
اینکه خوردرو های تولیدی در ایران از استاندارد های پایینی در کاهش تصادفات برخوردارند بر کسی پوشیده نیست. اما با توجه به سیاست غلط حمایت بدون قید و شرط از تولید بی کیفیت داخلی که سالیان دراز است در مدیریت کلان کشور سایه افکنده، تنها می توان از مشتریان و مردم به عنوان آگاهترین افراد در این زمینه دعوت کرد که از وسیله نقلیه مناسب برای خود بهره ببرند. وقتی شما خودروی باکیفیت خریداری کنید، سیستم ترمز، تعلیق، استحکام بدنه، آپشن های هشدار دهنده به راننده و ... به کمک شما خواهند آمد تا بتوانید رانندگی بهتری داشته باشید و یا حتی اگر حادثه ای هم رخ داد، زیان ناشی از این حادثه بسیار پایین تر از خودروهای بی کیفیت داخلی باشد. این موضوع نیاز به یک فرهنگ عمومی دارد که از خرید این خودروها خودداری کنند. اما تا به امروز این فرهنگ ایجاد نشده و به همین دلیل است که روزانه جان بسیاری از انسان ها در جاده ها به دلیل نقص ایمنی و فنی خودروهای بی کیفیت تولید داخل ایران تلف می شود. همچنین یک سری ابزار هم هست که اگر شما در خودرو خود داشته باشید می توانید از تصادفات احتمالی جلوگیری کنید. به طور مثال داشتن زنجیر چرخ در زمانی که شما در زمستان قصد مسافرت دارید، می تواند به شما کمک کند تا رانندگی با اطمینان تری داشته باشید. همینطور رسیدگی دوره ای به وسیل نقلیه و رفع نواقص احتمالی، از دیگر راهکارهای استفاده از اتومبیل و ابزار مناسب در زمان رانندگی است.
همانطور که گفته شد، کاهش تصادفات رخ داده به وسیله خودرو ها در جاده و خیابان به عوامل متعددی بستگی دارد که باید با نگاه جامع و مسئولیت پذیری آحاد جامعه به آن پرداخته شود. البته نقش صنعت بیمه هم در این زمینه انکار ناپذیر است. اگر خودروها دارای بیمه شخص ثالث معتبر باشند و به موقع بیمه نامه خودرو خود را تمدید کنند، اگر هم حادثه ای رخ داد این حادثه باعث زیان مالی بسیار شدید برای مالک یا راننده خودرو نخواهد شد. البته باز صنعت بیمه هم برای رانندگانی که بی احتیاطی می کنند، جرائمی در نظر گرفته است. به طور مثال اگر راننده ای تصادفات زیاد که مقصر بوده داشته باشد، نه تنها در خرید بیمه شخص ثالث تخفیفات بسیار کمتری دریافت خواهد کرد بلکه جریمه هم می شود و این موضوع باعث احتیاط بیشتر در آینده خواهد شد.
اثرات ثانویه کاهش تصادفات رانندگی در جامعه
با توضیحاتی که در بالا داده شد، راهکارها و عواملی که باعث کاهش تصادفات رانندگی می شوند اثرات مستقیمی را در جامعه دارند، که شامل کم شدن استهلاک و خرابی خودرو ها و همچنین کاهش هزینه های مرتبط با درمان در بیمارستان ها می شود.
اما اثرات ثانویه ای هم این کاهش در تصادفات رانندگی دارد که توجه به آن ها خالی از لطف نخواهد بود:
وقتی حادثه رانندگی اتفاق می افتد، اثرات روانی زیادی در بین راننده مقصر و راننده زیان دیده به همراه دارد. این مسئله باعث می شود که به صورت زنجیره ای اتفاقات بدتر ناشی از کم حوصله شدن در افراد حادثه دیده را ناشی شود. اتفاقاتی نظیر دعواهای خیابانی، تشنج در خانواده، و ...
در صورتی که بیمه نامه شخص ثالث خودروی مقصر حادثه برای جبران خسارت خودروی زیان دیده کافی نباشد، راننده مقصر باید مابقی خسارت را از جیب خود بپردازد. همین پرداخت مبلغ، چون پیش بینی نشده بوده است، باعث زیان مالی و بر هم خوردن تعادل اقتصادی یک خانواده می شود و اثرات جانبی زیادی را بر جای می گذارد.
بدترین اثری که یک حادثه رانندگی می تواند به همراه داشته باشد، مربوط به زمانی هست که حادثه منجر به فوت یا نقص عضو فردی شود. در این حالت اثرات روحی و حتی اقتصادی زیادی را برای یک خانواده و یا حتی خانواده های نزدیک به آن فرد به همراه دارد و اگر فرد فوت شده سرپرست خانواده هم باشد، اوضاع به قدری بغرنج خواهد شد که حتی اثرات ثانویه آن می تواند بر روی همسر و فرزندان وی هم تا سالها وجود داشته باشد و آینده فرزندانش را تحت الشعاع قرار دهد.
همانگونه که توضیح داده شد، یک حادثه رانندگی نه تنها می تواند در لحظه شرایط بدی را ایجاد کند، بلکه به صورت زنجیره ای حوادث و یا شرایط نامناسبی را فراهم می کند که اگر به آن ها بنگریم متوجه می شویم که ایجاد تمهیداتی برای جلوگیری از این حوادث چقدر به بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی در جامعه کمک خواهد کرد.